Ngày nay, những chuỗi vòng tay gỗ Sưa không còn quá xa lạ gì với đa số mọi người, đặc biệt là những ai đam mê vòng tay gỗ phong thủy. Với rất nhiều những giá trị tuyệt vời đem đến cho chủ nhân, từ những giá trị về mặt thẩm mỹ, thời trang tới những giá trị về mặt tâm linh, phong thủy và cải thiện sức khỏe, vòng tay gỗ Sưa là lựa chọn hoàn hảo dành cho mọi người, đặc biệt là những ai làm kinh doanh. Tuy nhiên có nhiều người không biết rằng, không phải cây nào tên gọi là cây sưa cũng đều có thể làm ra những chuỗi vòng tay gỗ sưa tuyệt hảo với chất lượng và giá trị vô cùng cao. Vậy cây sưa là gì? Cây sưa có mấy loại ? Hãy cùng Henry Jewels tìm hiểu trong bài viết hôm nay nhé!
Cây gỗ sưa là 1 loại cây thuộc chủng loại có tên khoa học là Dalbergia tonkinensis prain. Loài cây này thường có màu nâu hoặc xám nâu, chiều cao trung bình từ 20 đến 30 mét. Cây sưa ít khi rụng lá, có tán lá thưa, hoa màu trắng, là loài cây ưa nắng, sinh trưởng ở những nơi đất sâu và dày, có độ ẩm cao.
Cây gỗ sưa được chia ra làm 2 loại chính: cây gỗ Sưa Trắng và cây gỗ Sưa Đỏ. Cây gỗ sưa trắng còn có tên gọi khác là thàn mát, tên khoa học là Millettia ichtyochtona Drake. Cây gỗ Sưa Trắng thường được trồng để làm cảnh quan trong đô thị, thành phố, có hoa màu trắng nở thành chùm vào đầu mùa xuân, quả to và khi đốt không có mùi. Thân cây sưa trắng thường có màu nâu hoặc xám nâu, không bị nứt vỏ. Chúng ta dễ bắt gặp cây sưa trắng ở một vài con phố tại Hà Nội như Hoàng Diệu, đường Thanh Niên, Chu Văn An …. Trong khi đó, cây Sưa Đỏ có tên gọi khác là cây Trắc Thối, do đặc điểm quả của loài cây này khi đốt lên có mùi thối rất khó chịu. Khác với cây Sưa Trắng, cây Sưa Đỏ có vỏ ngoài thân bị nứt nẻ rất dễ phân biệt. Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp loài cây này tại núi Nùng , nằm trong khuôn viên Bách Thảo – Hà Nội.
Để phân biệt được 2 loài cây gỗ Sưa này, người ta dựa vào 1 số đặc điểm :
Cây sưa trắng có thân gỗ lớn, thân cây trơn nhẵn hoặc chỉ nứt nhẹ, không xù xì, có màu xanh nhạt. Lá cây sưa trắng mọc đối xứng, có đầu kim nhọn ở đầu lá. Hoa có màu trắng tinh, thường mọc trước khi có lá non vào tầm tháng 2 – tháng 4. Quả đậu, có vỏ hóa gỗ rất cứng, hạt độc và khi đốt không có mùi thối.
Trong khi đó, cây sưa đỏ thường thấp hơn, thân cây có màu sậm hơn, và vỏ nứt dọc, xù xì khi trưởng thành. Lá cây sưa đỏ dày hơn và mặc so le nhau. Hoa cây sưa đỏ cũng mọc thành chùm giống hoa cây sưa trắng, tuy nhiên cánh hoa nhỏ hơn và có màu ngả vàng chứ không trắng tinh. Quả của cây Sưa Đỏ là đặc điểm dễ phân biệt nhất. Quả của cây Sưa Đỏ thường có từ 1 đến 2 hạt, khi đốt lên có mùi thối rất khó chịu, được cho là do hạt của loài cây này. Chính vì vậy Sưa Đỏ có tên là trắc Thối. Cây Sưa Đỏ tại Việt Nam chia làm 2 loại chính là Sưa Đỏ Quảng Bình, thường được tìm thấy ở những khu rừng từ Quảng Bình đổ vào trong, và Sưa Đỏ Bắc Bộ, thường sinh trưởng ở các vùng làng quê , thậm chí thành thị từ Quảng Bình trở ra.
Điều khiến cho cây Sưa Đỏ có giá trị tiền tỷ, được săn lùng ráo riết, trong khi cây sưa trắng thì gần như không có giá trị gì nhiều, được trồng như 1 loại cây bóng mát đô thị như bao loài cây khác như sấu, xà cừ? Câu trả lời chính là nằm ở lõi của loài cây này, mà cụ thể hơn đó chính là từ những đường vân của lõi cây. Trong khi lõi của cây sưa Trắng có vân gỗ 2 mặt khá tầm thường như bao loài cây khác, chưa kể chất gỗ không quá cứng chắc và ít được ứng dụng, thì vân lõi gỗ Sưa Đỏ có những đường vân nổi ở cả 4 mặt, được giới chuyên môn đánh giá là “Đệ nhất vân gỗ”. Vân gỗ sưa đỏ nổi lên thành từng lớp với thớ gỗ nhỏ, mìn, có màu hồng hoặc đỏ sẫm, thi thoảng có đan xen thớ gỗ màu đen. Khi đưa gỗ sưa đỏ ra ánh sáng ta sẽ thấy có óng ánh 7 màu. Điều này có được bởi lõi gỗ sưa đỏ phải mất khoảng 20 năm mới bắt đầu hình thành, và sinh trưởng cực chậm, để có được những đường vân dày, uyển chuyển bắt mắt đỉnh độc thì phải mất tới cả trăm năm thậm chí hơn. Điều khiến cho cây Sưa Đỏ thêm phần giá trị chính là bởi không phải cây sưa đỏ nào cũng đều cho lõi đỏ, và ngay cả những cây Sưa Đỏ cùng sinh trưởng 1 nơi, cùng thời điểm như nhau cũng cho chất lượng, sản lượng lõi đỏ khác nhau là chuyện hết sức thường tình.
Ngoài ra, giá trị của gỗ sưa đỏ còn ở độ bền chắc của nó. Gỗ sưa đỏ có thể ngâm trong bùn, nước nhiều năm mà không sợ ngấm nước, mục nát. Khi bị đặt dưới trời nắng nóng cũng không sợ nứt nẻ. Gỗ giữ được mùi thơm bền lâu và mang giá trị tâm linh cao nên được rất nhiều người yêu thích. Điều này có được cũng từ tốc độ sinh trưởng rất lâu của lõi đỏ, khiến kết cấu gỗ trở nên đanh cứng chắc chắn hơn rất nhiều lần.
Công dụng chính của cây Sưa Trắng là để trồng trong khuôn viên, đường phố đô thị như 1 loài cây bóng mát, lọc không khí bởi tốc độ sinh trưởng nhanh, cây to và tán rộng. Trong khi đó, giá trị tuyệt vời từ lõi, cụ thể là từ những đường vân uyển chuyển bắt mắt của lõi đỏ mà cây Sưa Đỏ được khai thác để lấy gỗ, lọc bỏ những lớp vỏ giác bên ngoài, và từ những lõi đỏ đó chế tác thành vô vàn vật phẩm có giá trị cao, trong đó có Vòng tay phong thủy gỗ Sưa Đỏ.
Hy vọng với những chia sẻ vừa rồi của Henry Jewels, các bạn sẽ hiểu hơn về các loài cây Sưa cũng như đặc điểm, giá trị của từng loại.
